Jakie sadzonki pomidorów wybrać do gruntu, a jakie do szklarni? Różnice, o których mało kto mówi
, 6 min czas czytania
W mojej wieloletniej praktyce ogrodniczej przekonałam się, że istnieje wiele niuansów i różnic między sadzonkami przeznaczonymi do różnych typów uprawy, o których rzadko się mówi. Wybór odpowiedniej odmiany pomidorów nie jest tylko kwestią preferencji smakowych – to strategiczna decyzja, która uwzględnia warunki mikroklimatyczne, przestrzeń, jaką dysponujemy, oraz to, jak intensywnie chcemy się zajmować naszymi roślinami.
Czym różnią się sadzonki pomidorów do gruntu od szklarniowych?
Podstawowa różnica między sadzonkami pomidorów przeznaczonymi do gruntu a tymi do szklarni tkwi w ich genetycznej odporności na warunki środowiskowe. Odmiany gruntowe zostały wyhodowane z myślą o większej odporności na zmienne warunki pogodowe – potrafią znieść zarówno nocne spadki temperatury, jak i intensywne opady deszczu. Pomidory szklarniowe natomiast są bardziej delikatne, ale przy odpowiednich warunkach oferują znacznie wyższe plony i dłuższy okres owocowania.
Sadzonki do uprawy polowej charakteryzują się zwykle bardziej zwartym pokrojem i mocniejszym systemem korzeniowym, który lepiej radzi sobie z pobieraniem wody z głębszych warstw gleby. Ich liście często mają grubszą warstwę wosku, co zmniejsza parowanie wody i chroni roślinę przed przesuszeniem. Z kolei odmiany szklarniowe mają zazwyczaj cieńsze łodygi i większe liście, co umożliwia im maksymalne wykorzystanie rozproszonego światła w szklarni.
Warto również zwrócić uwagę na typ wzrostu – do gruntu często wybiera się odmiany samokończące (determinantne), które nie wymagają intensywnego podpierania i prowadzenia. W szklarniach lepiej sprawdzają się odmiany o nieograniczonym wzroście (indeterminantne), które mogą osiągać nawet kilka metrów wysokości i owocować aż do pierwszych przymrozków.
Jakie odmiany pomidorów najlepiej sprawdzają się w uprawie gruntowej?
W uprawie polowej doskonale sprawdzają się odmiany, które charakteryzują się podwyższoną odpornością na choroby grzybowe. W warunkach zwiększonej wilgotności, z jaką mamy do czynienia w otwartym gruncie, odmiany takie jak 'Polfast', 'Szef' czy 'Kmicic' wykazują zwiększoną odporność na zarazę ziemniaczaną – największy koszmar ogrodników uprawiających pomidory.
Dla uprawy gruntowej polecam również wybierać sadzonki odmian wczesnych i średnio wczesnych, które zdążą wydać plony zanim pojawią się jesienne chłody i zwiększy się ryzyko chorób. Warto zwrócić uwagę na to, by sadzonki miały mocną, zdrową łodygę – najlepiej grubości ołówka – oraz ciemnozielone, dobrze wykształcone liście bez przebarwień.
Które sadzonki pomidorów wybrać do uprawy szklarniowej lub tunelu?
Do uprawy pod osłonami warto wybierać odmiany wysokoplenne (indeterminantne), które mogą wykorzystać całą dostępną wysokość szklarni czy tunelu. Takie odmiany jak 'Malinowy Olbrzym', 'Bawole Serce' czy 'Oxheart' doskonale prosperują w kontrolowanych warunkach, oferując obfite plony przepięknych, mięsistych owoców, które trudno byłoby uzyskać w gruncie.
Przy wyborze sadzonek do szklarni zwracam szczególną uwagę na ich kondycję – powinny mieć dobrze rozwinięty, nieprzerośnięty system korzeniowy. Idealna sadzonka do szklarni ma około 20-25 cm wysokości, jest proporcjonalna i nie ma oznak wyciągnięcia się ku światłu, co często zdarza się przy nieodpowiednim doświetleniu podczas produkcji.
Czy można uprawiać pomidory szklarniowe w gruncie? Jakie są konsekwencje?
Technicznie rzecz biorąc, można uprawiać odmiany szklarniowe w gruncie, jednak należy być świadomym konsekwencji. Takie sadzonki są znacznie bardziej wrażliwe na zmienne warunki pogodowe – wiatr może łamać ich delikatne łodygi, a deszcz i rosa zwiększają ryzyko infekcji grzybowych. Dodatkowo, odmiany szklarniowe mają często dłuższy okres wegetacji, przez co w warunkach gruntowych mogą nie zdążyć wydać pełni plonu przed końcem sezonu.
Jeśli jednak zdecydujemy się na taki eksperyment, warto zapewnić roślinom dodatkową ochronę w postaci zadaszenia (np. małe tunele foliowe) oraz solidne podpórki. Konieczne będzie też regularne usuwanie bocznych pędów (pasynkowanie) oraz profilaktyka przeciwko chorobom grzybowym.
Z mojego doświadczenia wynika, że lepiej jest przestrzegać przeznaczenia sadzonek i wybierać te odpowiednie do planowanego miejsca uprawy.
Jakie są najczęstsze błędy przy wyborze sadzonek pomidorów?
Najczęstszym błędem, jaki obserwuję u początkujących ogrodników, jest kierowanie się wyłącznie atrakcyjnością owoców czy smakiem, bez uwzględnienia warunków, w jakich roślina będzie uprawiana. Tymczasem nawet najpiękniejsza odmiana nie wyda satysfakcjonujących plonów, jeśli zostanie posadzona w nieodpowiednich dla siebie warunkach.
Innym częstym błędem jest zakup sadzonek nieodpowiednio zahartowanych przed wysadzeniem do gruntu. Takie rośliny mogą doświadczyć szoku termicznego i znacznie wolniej się rozwijać, a nawet zamierać. Dlatego tak ważne jest, aby kupować sadzonki od sprawdzonych dostawców, którzy dbają o odpowiednie przygotowanie roślin.
Nie można też zapominać o znaczeniu terminu sadzenia – nawet najlepsza sadzonka posadzona zbyt wcześnie, gdy gleba jest jeszcze zbyt zimna, nie będzie dobrze prosperować.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie sadzonek pomidorów do gruntu?
Wybierając sadzonki do uprawy gruntowej, zwracam uwagę przede wszystkim na ich zdrowotność. Łodyga powinna być mocna, bez przebarwień i przewężeń. Liście powinny mieć intensywnie zielony kolor, bez plam i przebarwień, które mogłyby świadczyć o porażeniu chorobami lub niedoborach składników pokarmowych.
Ważne jest również, aby sadzonki nie były nadmiernie wyciągnięte – świadczy to o zbyt małej ilości światła podczas ich produkcji, co negatywnie wpływa na ich późniejszy rozwój. Idealna sadzonka do gruntu powinna być krępa, z mocną łodygą i dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym.
Kiedy najlepiej sadzić pomidory do gruntu, a kiedy do szklarni?
Termin sadzenia pomidorów różni się w zależności od miejsca uprawy. Do szklarni czy tunelu foliowego możemy wysadzać sadzonki znacznie wcześniej, nawet w połowie kwietnia, pod warunkiem, że mamy możliwość dogrzewania w przypadku przymrozków. W nieogrzewanej szklarni bezpieczny termin to zazwyczaj początek maja, gdy minie ryzyko silnych spadków temperatury.
Pomidory gruntowe sadzimy dopiero po 15 maja, a w chłodniejszych regionach Polski nawet pod koniec maja lub na początku czerwca, gdy temperatura gleby na głębokości 10 cm osiągnie stabilne 10-12°C. Zbyt wczesne wysadzenie do gruntu może spowodować zahamowanie wzrostu i zwiększa ryzyko porażenia chorobami.
Warto pamiętać, że termin sadzenia należy dostosować do lokalnych warunków pogodowych.
Jakie podłoże wybrać dla sadzonek pomidorów w gruncie i szklarni?
Podłoże dla pomidorów powinno być żyzne, przepuszczalne i bogate w próchnicę. W uprawie gruntowej warto przed sadzeniem wzbogacić glebę dobrze przefermentowanym kompostem lub obornikiem (ale uwaga – zawsze stosujemy go jesienią przed planowaną uprawą, nigdy bezpośrednio przed sadzeniem!). Pomidory preferują gleby o lekko kwaśnym pH, w zakresie 6,0-6,5.
W szklarni możemy stosować specjalne podłoża do pomidorów lub przygotować mieszankę składającą się z dobrej jakości ziemi ogrodniczej, kompostu i perlitu, który zapewni odpowiednią drenaż. Coraz popularniejsza staje się również uprawa w wełnie mineralnej lub kokosowej, które zapewniają optymalne warunki dla korzeni.
Niezależnie od miejsca uprawy, kluczowe jest, aby podłoże było wolne od patogenów. W przypadku uprawy szklarniowej w tym samym miejscu co rok, warto rozważyć wymianę substratu lub jego dezynfekcję, aby uniknąć nagromadzenia się chorób.
Jak wybrać idealne sadzonki pomidorów do swojego ogrodu?
Wybór odpowiednich sadzonek pomidorów to pierwszy i najważniejszy krok do obfitych zbiorów soczystych owoców. Pamiętajmy, że nie ma uniwersalnych odmian, które sprawdzą się w każdych warunkach – to, co doskonale rośnie w szklarni, może zawieść w gruncie i odwrotnie.
Przy wyborze kierujmy się przede wszystkim warunkami, jakimi dysponujemy, oraz naszymi preferencjami kulinarnymi. Do gruntu wybierajmy odmiany odporne na choroby, radzące sobie ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi. Do szklarni możemy sięgnąć po bardziej wymagające, ale często bardziej plenne i smaczniejsze odmiany wysokorosnące.
Niezależnie od wyboru, pamiętajmy o zakupie sadzonek od sprawdzonych dostawców, takich jak Sadzonki Online, którzy gwarantują zdrowy materiał roślinny, odpowiednio zahartowany i gotowy do posadzenia w docelowym miejscu. Z odpowiednimi sadzonkami i odrobiną ogrodniczej troski, smak własnych pomidorów będzie nagrodą, której nie da się porównać z żadnym sklepowym odpowiednikiem!
Bibliografia:
OBI, „Wielki przewodnik po odmianach pomidorów”, https://www.obi.pl/porady-i-inspiracje/encyklopedia-roslin/warzywa/pomdory-gatunki-jakie-sa-najlepsze-odmiany-pomidorow
Home&Garden, „Uprawa pomidorów pod folią – ogrodniczy niezbędnik”, https://homegarden.com.pl/artykuly/uprawa-pomidorow-pod-folia-ogrodniczy-niezbednik
Blog posts
-
, autorstwa Marta Rabiej Jakie sadzonki pomidorów wybrać do gruntu, a jakie do szklarni? Różnice, o których mało kto mówi
-
, autorstwa Marta Rabiej Dlaczego liście młodych pomidorów żółkną? Problemy wysiewu i sadzonek, które musisz znać
-
, autorstwa Marta Rabiej Zioła w doniczce vs. sadzonki w multiplatach - co się bardziej opłaca?
-
, autorstwa Marta Rabiej Sadzonki dyni i cukinii - jak uniknąć szoku po przesadzeniu?
-
, autorstwa Marta Rabiej Jak rozpoznać, że sadzonka jest przenawożona? Objawy i skuteczne rozwiązania
